Kaszanka, zwana też krupniokiem lub flakiem, jest chyba najpopularniejszą polską potrawą „wędliniarską” z kaszą gryczaną. Niestety, naprawdę smaczną kaszankę trudno jest kupić – najlepiej więc zrobić własną, aromatyczną, pikantną, po prostu pyszną! A jak zrobić kaszankę? Najważniejsze, żeby zrobić ją ze świeżych produktów. Przepisów jest dużo. Można ją spożywać na wiele sposobów – na zimno, na gorąco, grillowaną lub smażoną, z przeróżnymi dodatkami. Dziś przepis na smażoną kaszankę z jabłkiem i cebulką na patelni – która sprawdzi się świetnie także na grillu. Kaszanka to genialny przepis na obiad!
Kaszanka smażona z cebulką i jabłkiem – przepisy
Kaszanka – jak przyrządzić?
Jak się robi kaszankę? Dużo prościej, niż myślisz! Oto najlepszy, sprawdzony przepis, z czego robi się robi kaszankę i jak ją przyrządzić:
Składniki
- 2 kilogramy mięsa z głowizny
- 2 kilogramy mięsa z podgardla
- 0.5 kilograma podrobów – może być wątróbka, serce, płucka, ozorki, skórki wieprzowe itp.
- 2,5 litra krwi wieprzowej
- 2.5 kilograma kaszy gryczanej
- ok. 23 gramów soli na 1 kilogram farszu (wedle uznania od 20 do 24 gram)
- 2 do 4 gramów czarnego pieprzu mielonego na 1 kilogram farszu (wedle uznania)
- 2 lub 3 ząbki czosnku
- 2 gramy majeranku na 1 kilogram farszu
- 0.5 grama mielonego ziela angielskiego na 1 kilogram farszu
- 4 liście laurowe
- jelita wieprzowe.
Wykonanie
- Porządnie umyć i oczyścić mięso, a następnie ugotować na małym ogniu z zielem angielskim i liśćmi laurowymi
- Mięso z głów i podgardla pokroić w kosteczkę
- Pozostałe mięso zmielić w maszynce do mięsa
- Kaszę gryczaną opłukać w zimnej wodzie, a następnie ugotować na sypko w wywarze mięsnym lub rosole z ugotowanego wcześniej mięsa
- Do ugotowanej kaszy dodać przecedzoną wcześniej krew
- Przełożyć wszystko do dużego garnka, dodać przyprawy, dokładnie wszystko zmieszać
- Powstałą masę wkładać w jelita wieprzowe, nadziewać dość luźno, związać na końcach
- Powstałą kaszankę włożyć do wrzątku, parzyć około 45 minut w temperaturze nieco poniżej wrzenia wody (około 85 stopni Celsjusza)
- Wyjąć kaszankę i ułożyć na desce lub dużym talerzu
No dobrze, masz już gotową, doskonałą kaszankę. Ale co dalej? Jak ją podać? Najciekawszą wersją jest smażona kaszanką cebulą i jabłkiem. Kaszanka z cebulą na patelni zyskuje niezwykły, głęboki aromat i jest doskonałym rozwiązaniem na posiłek w chłodniejsze dni, kiedy potrzebujemy zjeść coś solidnego. Taka kaszanka z cebulką świetnie nada się też na grilla w sezonie letnim! Kaszanka z grilla z cebulą i jabłkiem na pewno będzie hitem każdej rodzinnej imprezy!
Jak zrobić kaszankę na patelni?
Smażona kaszanka na patelni czy w ogóle kaszanka z cebulą to smakołyk, za który podziękuje ci cała twoja rodzina!
Składniki
- 40 dag kaszanki
- 2 jabłka
- 1 duża cebula
- olej
- szczypta tymianku, rozmarynu, majeranku
- sól i pieprz do smaku
Wykonanie
- Jabłka umyć, wykroić gniazda nasienne i pokroić w plasterki
- Cebulę obrać i pokroić w prążki/piórka albo kosteczkę
- Na patelni rozgrzać olej i podsmażyć jabłka
- Przełożyć jabłka na talerzyk, ostrożnie, żeby się nie rozpadły
- Na tym samym oleju zeszklić cebulę
- Wyjąć kaszankę z osłonek, pokroić w kawałki i wrzucić do cebuli
- Przyprawić solą, pieprzem, majerankiem, rozmarynem i tymiankiem
- Podawać z plastrami usmażonych jabłek
Kaszanka z cebulą na grilla
Hit polskiego sezonu grillowego, czyli kaszanka z grilla z cebulą i jabłkiem!
Składniki:
- 3 duże pętka kaszanki
- 3 duże cebulki
- 1-2 łyżeczki wędzonej słodkiej papryki mielonej
- sól i pieprz do smaku
- 1 ząbek czosnku
- odrobina oleju lub masła
Wykonanie:
- Obrać cebulę i pokroić w cienkie talarki/piórka. Przełożyć do miski i posolić, dodać wędzoną paprykę, 1 łyżkę oleju i rozdrobiony/rozgnieciony ząbek czosnku. Wymieszać.
- Umyć jabłka, wykroić gniazda nasienne i pokroić w owoce plasterki.
- Rozłożyć plasterki jabłka na grillu i podpiec, po czym zdjąć z grilla.
- Wykonać niewielkie miseczki z folii aluminiowej, włożyć do każdej miseczki po kawałku kaszanki obłożonej z obu stron cebulką i jabłkiem.
- Rozłożyć na grillu, piec około 15 minut – poczekać aż kaszanka stanie się gorąca, a całość będzie radośnie „bulgotać”.
- Podawać z ogórkiem kiszonym lub kapustą podsmażaną
Ciekawostki o kaszance
W Polsce kaszankę zaczęto przyrządzać w okolicach XVII wieku, kiedy to przepisy na nią dotarły do nas najprawdopodobniej z Niemiec. O kaszance wspominał w swoich pamiętnikach nawet Jan Chryzostom Pasek, który zetknął się z nią w Danii, podczas wyprawy z hetmanem Stefanem Czarnieckim w 1658 roku. Pisał o niej następująco:
„Wołu, wieprza albo barana kiedy zabiją, to najmniejszej krople krwie nie zepsują, ale ją wytoczą w naczynie; namieszawszy w to krup jęczmiennych albo tatarczanych to tym kiszki owego bydlęcia nadzieją, razem w kotle uwarzą i osnują to wieńcem na wielkiej misie i tak to na stole stawiają przy każdym obiedzie i jedzą za wielki specyjał. I mnie częstowano tym do uprzykrzania, ażem powiedział, że się Polakom tego jeść nie godzi, boby nam psi nieprzyjaciółmi byli, gdyż to ich potrawa.”
Mimo to kaszanka bardzo szybko pojawiła się powszechnie na Polskich stołach. Istnieją też jej różne warianty, ze względu na region geograficzny.
Krupniok uważany jest za śląską odmianę kaszanki. Nie jest jednak ustalone jednogłośnie, czy nie należy go uznać za oddzielny rodzaj wędliny. Różnica tkwi w składnikach – dodaje się do niego cebulę, która jest składnikiem nieobecnym w przepisach z innych terenów naszego kraju. Warto wspomnieć, że krupnioki śląskie zostały w 2016 roku odznaczone europejskim certyfikatem „Chronione Oznaczenie Geograficzne”. Obchodzone jest też „Święto Krupnioka” – pierwsze obchody miały miejsce 28 maja 2011 w zabytkowej, klimatycznej części Katowic – Nikoszowcu.
A jak to wygląda w innych krajach? Okazuje się, że wiele państw ma swój pomysł na to, jak przyrządzić potrawę podobną do kaszanki! W Niemczech na przykład spotkamy wędliny podobne do kaszanki pod nazwą grützwurst, knipp lub pinkel. Słowacja ma swoją jaternicę, a Ukraina – krowiankę.
Nie zapominajmy też, że potrawa ta ma ogromne wartości odżywcze!
Główną jej zaletą jest wysoka zawartość żelaza hemowego, które ma wysoką przyswajalność w organizmie. Żelazo jest odpowiedzialne za transport i magazynowanie tlenu, produkcję czerwonych krwinek, syntezę DNA, odpowiada za budowanie odporności, a jego niedobór grozi anemią. W UK kaszanka została zaliczona do produktów z kategorii superfood właśnie ze względu na wysoką zawartość żelaza oraz cynku.
Wartości odżywcze kaszanki (na 100 g produktu)
Wartość energetyczna – 379 kcal
Białko 14, 60 g
Tłuszcz 35,40 g, z czego dokładnie:tłuszcze nasycone – 17,86 g; kwasy tłuszczowe nasycone – 13,4 g; kwasy tłuszczowe jednonienasycone – 15,9 g; kwasy tłuszczowe wielonienasycone – 3,46 g; cholesterol – 120,0 gMinerały (% – zalecane dzienne spożycie na osobę dorosłą): Miedź – 0,04 mg (4 %); Cynk – 1,3 mg (12%); Żelazo – 6,4 mg (64%); Magnez – 8,0 mg (2 %); Potas – 38,0 mg (0,8%); Fosfor – 22,0 mg (3%); Sód – 680,0 mg (45%); Wapń – 6 mg (0,6%).
Witaminy: Witamina B12 – 1,0 µg (42%); Witamina B6 – 0,04 mg (3%); Witamina B2 – 0,13 mg (10%); Witamina B1 – 1,2 mg (8%).
Pamiętajmy jednak, że kaszanka jest wysokokaloryczna i ma sporo tłuszczu, dlatego osoby z problemami z sercem czy poziomem cholesterolu powinny jej raczej unikać. Jednocześnie – spożywana w rozsądnych ilościach stanie się smacznym i sycącym posiłkiem. Jedzmy na zdrowie!
